Kapłan pośrednikiem na dobre i na złe

Posted By ks. Stanisław Wawrzyszkiewicz

Młody kapłan, gdy po raz pierwszy spowiada, czuje ogromne onieśmielenie, a niekiedy nawet trwogę. Do tej pory osądzał jedynie własne postępowanie, robiąc rachunek sumienia, oraz poddawał się osądowi, kiedy klękał w konfesjonale, aby się spowiadać. Teraz natomiast sam ma osądzać innych i rozgrzeszać w imię Boga. Ma być pośrednikiem między Bogiem a człowiekiem.

Dla spowiedników prawdziwym problemem nie jest samo wydanie sądu, bo to jest właściwe każdemu rozumnemu człowiekowi, ale to, by ten sąd był zgodny z sądem Boga. Święty Augustyn mówił o trzech księgach, z których chrześcijanin powinien systematycznie korzystać. Są nimi: Pismo Święte, sumienie i wydarzenia naszego życia. Spowiednik powinien uważnie wczytywać się w te księgi, by usłyszeć głos Boga. Nie zawsze jednak to wystarczy. Często musi się odwoływać do jeszcze innej księgi – do księgi norm Kościoła, które zostały ustanowione właśnie, aby rozświetlić trudne sytuacje. Te normy powinny być znane nie tylko spowiednikowi, ale również penitentowi. Udzielenie rozgrzeszenia lub jego odmowa nie może być sprawą poglądów spowiednika, ale wierności nauczaniu Kościoła.

Zrozumiałe, że gdy ktoś jest zobowiązany uzależnić się od innego człowieka w dziedzinie najbardziej osobistej, ludzka wrażliwość się buntuje, odczuwając to doświadczenie jako wyjątkowo trudne, nieprzyjemne, upokarzające. W takim stanie ducha trzeba sobie uświadomić, że funkcja pośredniczenia w chrześcijaństwie ma znaczenie fundamentalne. Spełniana jest nie tylko przez Chrystusa, wolnego od grzechu i jakiejkolwiek słabości, ale również przez grzesznych ludzi.

Słabości i ograniczenia spowiedników utrudniające człowiekowi kontakt z Bogiem mogą być rozmaite, ale niezależnie od wad, a nawet ludzkiej nędzy spowiednika nic nie usprawiedliwia argumentów wzywających do zrezygnowania z kapłańskiego pośrednictwa pod pretekstem, że spowiadanie się bezpośrednio Bogu jest znacznie lepsze.

Każdy chrześcijanin chce, aby jego kapłan, a tym bardziej jego spowiednik, był jak zdrowe drzewo oliwne, które nie tylko jest piękne, ale i pożyteczne, bo daje owoce i cień w upalne dni. Może się jednak zdarzyć, że kapłan jest jak sucha tyka, na której nie widać już śladu żadnego życia. Ale sucha tyka również jest przydatna, na przykład na grochowisku i w winnicy, bo po niej rośliny pną się w stronę słońca, w stronę nieba. Tyka jest narzędziem, a nie celem. Doskonale o tym wiedziała św. Teresa z Ávila. Jej pragnienie świętości, zjednoczenia się z Bogiem, dokonało się, jak sama przyznała, pod wpływem spowiednika, który – jak się później okazało – w czasie, gdy tak skutecznie pomagał jej zdobywać szczyty życia duchowego, żył w grzechu. Łaska w tajemniczy i zdumiewający sposób potrafi przebić się poprzez ludzkie słabości i grzechy nie tylko penitenta, ale również jego spowiednika.

Odrzucenie kapłańskiego pośrednictwa jest również błędem natury psychologicznej, bo zamyka człowieka w fałszywej autonomii. Trudne wyznanie własnych grzechów pomaga nam zerwać rozmaite maski, pomaga zdobyć się na męstwo i pokorę, bez czego nie można zbudować jakiejkolwiek wspólnoty ani z Bogiem, ani z ludźmi.

Sakrament pokuty i pojednania daje kapłanom oraz penitentom cudowne doświadczenie budowania wspólnoty świętych na wspólnocie grzeszników trudzących się razem nad własnym nawróceniem, szukających Bożego Miłosierdzia.