Decyzja o skorzystaniu z pomocy specjalisty to dla wielu osób początek konstruktywnej drogi radzenia sobie z własnymi problemami. Często mamy jednak liczne wątpliwości dotyczące tego, do kogo zwrócić się o pomoc. Nieraz mylą nam się kompetencje poszczególnych specjalistów od ludzkiej psychiki. Postaram się poniżej nieco uporządkować te zagadnienia.
jakie mamy możliwości?
Jest ich kilka. Przy wyborze konkretnej osoby warto przede wszystkim kierować się rodzajem naszego problemu. Dokładnie tak jak u lekarza – z konkretną dolegliwością zgłaszamy się do lekarza określonej specjalności. Często pierwsza jest wizyta u lekarza rodzinnego i to on kieruje nas dalej. Podobnie w kwestii naszej psychiki może się zdarzyć, że po zbadaniu naszych trudności dany specjalista pokieruje nas dalej, np. psycholog zasugeruje psychoterapię lub wizytę u lekarza psychiatry. Warto jednak samemu postarać się zorientować, jakie kompetencje posiada każdy ze specjalistów. W sprawach duchowych najlepiej udać się na rozmowę z kapłanem, kierownikiem duchowym, siostrą zakonną. W kwestiach dotyczących płodności oraz rodzinnych można zaczerpnąć rady u doradcy rodzinnego przyjmującego w diecezjalnych lub parafialnych poradniach życia rodzinnego. Jeśli chodzi o nasze konflikty psychiczne, nieradzenie sobie z przeżywanymi emocjami, sytuacje kryzysowe zakłócające nasze funkcjonowanie, zranienia z przeszłości itp., pomocy możemy szukać u psychologa, psychoterapeuty lub lekarza psychiatry. Gdy borykamy się z uzależnieniem lub współuzależnieniem, najlepsze wsparcie będziemy mogli uzyskać u terapeuty uzależnień. Gdy zaś chcemy jedynie skorzystać z pomocy w naszym dalszym rozwoju dotyczącym np. życia zawodowego lub rodzinnego, pełnionych ról, realizacji nowych zamierzeń, możemy skorzystać z pomocy coacha, który będzie nas na tej drodze motywował, wspierał oraz dążył do poszerzania naszego sposobu patrzenia na rzeczywistość, tak byśmy zauważali nowe szanse na rozwój.
Z niektórych form pomocy możemy skorzystać bezpłatnie, za inne będziemy musieli zapłacić. Wsparcie psychologa dziecięcego jest nam zapewnione w ramach działających w całej Polsce poradni psychologiczno-pedagogicznych podlegających pod kuratoria oświaty, gdzie pracują psychologowie, pedagogowie i logopedzi. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego możemy skorzystać z pomocy lekarza psychiatry, a także konsultacji psychologicznych lub psychoterapeutycznych. Tylko lekarz psychiatra może podjąć leczenie farmakologiczne. Możliwe jest także podjęcie terapii, ale w praktyce spotkania opłacane przez nasze ubezpieczenie okazują się niewystarczające dla odbywającego się procesu terapeutycznego. Zazwyczaj więc osoby decydujące się na psychoterapię korzystają z niej odpłatnie. Czas jej trwania może wynosić od kilku spotkań (terapia krótkoterminowa) do kilku lat (terapia długoterminowa) w zależności od rodzaju trudności wymagających leczenia. Koszt jednego spotkania dla osoby indywidualnej wynosi zazwyczaj od około 80 do 150 zł, zaś terapia rodzinna i terapia par są droższe. W terapii indywidualnej spotkania zazwyczaj odbywają się raz w tygodniu i trwają godzinę, w terapii rodzin trwają półtorej godziny i odbywają się raz w miesiącu. Często z darmowej pomocy psychologa, psychoterapeuty, a także lekarza psychiatry możemy skorzystać w diecezjalnych centrach pomocy rodzinie. W nagłych sytuacjach życiowych warto zgłosić się do Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Ośrodki takie działają w całej Polsce, a pomoc jest bezpłatna.
psycholog a psychoterapeuta
Psycholog to osoba, która skończyła i obroniła pracę magisterską na kierunku psychologii (studia jednolite magisterskie). Po ukończonych studiach i odbytych praktykach/stażach posiada wiedzę dotyczącą ludzkiego zachowania i życia psychicznego człowieka. Psycholog pomoże nam zrozumieć to, co aktualnie przeżywamy, zinterpretować niepokojące zachowania, szukać przyczyn aktualnych trudności, dokona oceny naszego funkcjonowania psychicznego. Psycholog posiada uprawnienia do posługiwania się testami psychologicznymi. Jak pomaga psycholog? Prowadzi diagnozę i poradnictwo psychologiczne oraz terapię psychologiczną polegającą m.in. na nabywaniu określonych umiejętności psychospołecznych i dążącą do poprawy jakości naszego życia. Może także organizować warsztaty psychologiczne o różnej tematyce. Psycholog dziecięcy ocenia rozwój psychomotoryczny i funkcjonowanie naszego dziecka, udziela porad wychowawczych i wprowadza celowe zmiany w zachowaniu dziecka.
Psychoterapeuta to osoba, która oprócz studiów magisterskich (niekoniecznie z psychologii) ukończyła czteroletnie szkolenie psychoterapeutyczne w określonym paradygmacie (np. psychodynamicznym, poznawczo-behawioralnym, systemowym), uzyskała certyfikat psychoterapeuty i pracuje pod opieką doświadczonego psychoterapeuty, co określane jest mianem superwizji. Certyfikaty psychoterapeutyczne nadają m.in. Polskie Towarzystwo Psychologiczne i Polskie Towarzystwo Psychiatryczne. Psychoterapia to metoda leczenia polegająca na bezpośrednim kontakcie z osobą terapeuty. To proces, droga, w której pacjent i jego zaangażowanie pełnią kluczową rolę. Jest to jedna z zalecanych form leczenia przy wielu zaburzeniach psychicznych, ale także przeżywanych silnych konfliktach wewnętrznych, doświadczanych w przeszłości traumach, licznych zranieniach. Polega w znacznej mierze na kierowanej przez terapeutę rozmowie, czasami jednak składają się na nią określone zadania, które pacjent wykonuje w przerwach między wizytami. Psychoterapia może odbywać się w formie grupowej.
